Je winstmarge berekenen: wat, waarom en hoe?

Je winstmarge berekenen en interpreteren … blijft dit voor jou een vrij abstract en verwarrend gegeven? Begrijpelijk. Maar gelukkig is dit niet zo complex als het klinkt.

Bovendien is het nuttig – nee, noodzakelijk – om je winstmarge te kennen, als je met aankoopkosten zit. Want een gezonde winstmarge betekent dat je niet alleen overleeft, maar ook kan/mag groeien.

In dit artikel leer je wat winstmarge precies is, hoe je die in een paar simpele stappen berekent en hoe je die optimaliseert om (nog) meer winst te maken. Rekenmachine klaar?

Let’s go! 🔢

Wat is winstmarge?

Om uit te leggen wat winstmarge precies is, beginnen we met enkele formules:

• Brutowinst (B) = verkoop (V) – aankoop (A)
• Brutowinstmarge = B / V x 100

Brutowinst is enkel van tel voor ondernemers met aankoopkosten. Een winkelier moet zijn goederen aankopen, een aannemer moet bouwmaterialen betalen, een cafébaas moet drank inslaan, enz. Die kosten trek je af van je omzet of verkoop om je brutowinst te kennen.

Als je de brutowinst tegenover de omzet of verkoop zet, krijg je de brutowinstmarge. Dit percentage zegt je hoeveel procent van je omzet overblijft als brutowinst.

En als je wilt weten hoeveel procent van de verkoop naar je aankoopgoederen gaat, dan gebruik je volgende formule: A/V x 100.

Je ziet dus: met deze drie cijfers (B, V, A) kan je van alles berekenen en als je even googelt, valt er op het internet ook van alles te ‘winnen’. Maar eerlijk: wat ben je daar concreet mee? Daarom ben ik voorstander van een formule waar je als ondernemer praktisch mee verder kan.

Hoe je winstmarge berekenen?

Uit ervaring weet ik dat de echte formule voor winstmarge niet altijd even duidelijk is voor ondernemers. Ik bereken veel liever de retailmarge:

• Retailmarge = V/A

👗 Een praktisch voorbeeld:

• Claudia heeft een kledingwinkel. De totale verkopen over een bepaalde periode bedragen 180.000 euro (V) en de aankoopkosten van de verkochte kledingstukken bedragen 100.000 euro (A).

• De brutowinst is bijgevolg 180.000 – 100.000 = 80.000 euro (B). Dat is nog duidelijk.

• De brutowinstmarge is 80.000/180.000 x 100 = 44,44%. Maar… wat wil dat nu eigenlijk zeggen?

• Als we de retailmarge berekenen (180.000/100.000 = 1,8), wordt het plots wel tastbaar. Nu zie je duidelijk dat Claudia elke 100 euro die ze aankoopt, voor 180 euro kan verkopen: maal factor 1,8.

• Claudia kan deze marge zelf omhoog trekken, door bijvoorbeeld van elke 100 euro 200 euro te maken: 200/100 = retailmarge 2. Anders gezegd: een verdubbeling van de aankoopkosten.

Waarom je winstmarge berekenen?

Allemaal goed en wel, denk je nu misschien. Maar waarom moet ik mijn winstmarge en/of retailmarge berekenen? Wel, deze marges zijn superbelangrijk om te kennen, want die leggen de core van je business bloot.

Als je met aan- en verkopen werkt, is het essentieel om te weten wat de winstmarge en/of retailmarge is van jouw aanbod, zodat je die kan optimaliseren om je brutowinst te verhogen. Want met die brutowinst moet je al jouw andere kosten kunnen betalen, inclusief een loon voor jezelf en liefst nog wat winst overhouden.

Weet je nog toen we het hadden over omzet in een vorige blog? Het is niet de omzet die telt, dan wel de brutowinst.

Zoals bij Claudia hierboven al duidelijk werd, kan je spelen met je winstmarge. Zo krijg je meer inzicht in je winstgevendheid, je prijsberekening, je kostenstructuur en hoe je dit alles optimaal houdt.

Het meest voor de hand liggende is de marge verhogen en met eenzelfde aantal verkopen, kom je tot een betere brutowinst. Maar het kan ook anders …

💺 Een praktisch voorbeeld:

Een winkel in kantoormeubilair koopt bureaustoelen in aan 1.000 euro / stuk. Ze proberen verschillende retailmarges uit:

• Met retailmarge 2 verkopen ze elke stoel aan 2.000 euro. De brutowinst bedraagt dan 1.000 euro / stuk. Op 1 kwartaal verkopen ze 50 stuks en komen zo uit op 50.000 euro brutowinst. Niet slecht.
• Met retailmarge 1.8 verkopen ze elke stoel aan 1.800 euro. De brutowinst bedraagt hier slechts 800 euro / stuk, klopt. Maar nu slagen de verkopers erin 75 stuks te verkopen op 1 kwartaal. Dat levert maar liefst 60.000 euro brutowinst op.

Moraal van dit verhaal? Met een lagere marge kan dit bedrijf meer brutowinst maken, omdat hun product dan beter verkocht geraakt.

Gaat dit op voor elk product in iedere sector? Zeer zeker niet. Maar zie je hoe zulke inzichten goud waard zijn? Daarom dient elk bedrijf zijn eigen marges te berekenen.

Let wel, als we streven naar een gemiddelde retailmarge op jaarbasis, moet de initiële marge steeds hoger liggen. Want er zijn periodes van solden, stukken die niet verkocht worden, bedorven voorraad, enz.

Hoeveel winstmarge is normaal per sector?

In bepaalde sectoren is er sprake van een streefmarge. Of anders gezegd: welke gemiddelde retailmarge moet je minimum nastreven om te overleven binnen die branche?

Voorbeelden winstmarge per sector in België:

• Horeca (drank): retailmarge 3
• Frituren: retailmarge 3
• Kledingwinkels: (ook webshop): retailmarge 1.8

Zit je in de bouwsector? Hier ligt het net iets anders, omdat je tussen 20% en 40% korting kan krijgen bij je leverancier. Dat heeft uiteraard een impact op je winstmarge. Hoe beter je onderhandelt met je leverancier, hoe beter voor je cijfers.

In andere sectoren zijn er geen “normale” winstmarges, omdat je afhangt van de genormaliseerde verkoopprijs. Dan is de verkoopprijs bepaald door de sector en hang je daaraan vast (vb. cosmetica). Ook dan is het aan jou om scherpe aankoopprijzen te onderhandelen en komt iedereen uit op een andere retailmarge.

Het verschil tussen winstmarge en winst?

Is winstmarge hetzelfde als winst? Neen, absoluut niet. Daar waar winstmarge wordt uitgedrukt als een percentage of factor, wordt winst altijd uitgedrukt als een bedrag in valuta. Beide begrippen duiden dus op iets anders.

Weet ook dat er verschillende soorten winst zijn. Zit je in een gesprek verwikkeld over “winst”, dan is het van groot belang te weten over welke winst het precies gaat.

Zo heb je naast brutowinst ook:

• winst voor belasting = brutowinst min kosten vóór belastingen.
• winst na belasting of nettowinst = wat je overhoudt ná betaling belastingen.

Je nettowinst is veruit het belangrijkste cijfer, want dit laat zien of je op een gezonde manier kan verder groeien met je onderneming.

En eigenlijk heeft het geen zin om al die verschillende getallen in een tabel te zetten of in aantrekkelijke grafieken te gieten. Elk cijfer geeft je een inzicht in een bepaald stuk van je business, dat wel.

De vraag is: welk inzicht helpt jóu het meest vooruit? Met welke cijfers heb jij de meeste voeling? Laat je zeker bijstaan door je boekhouder of een financiële coach, als je dit voor jezelf onder de loep neemt.

Hoe je winstmarge optimaliseren?

Merk je dat je winstmarge niet hoog genoeg is? Dan is “meer verkopen” niet de oplossing. Want dan blijf je gewoon verder ploeteren met dezelfde winstmarge.

Er zijn verschillende manieren om je winstmarge te optimaliseren:

• Herbekijk je prijsstrategie: verhoog je verkoopprijzen waar mogelijk, zonder je concurrentiepositie uit het oog te verliezen. Zorg altijd dat je prijzen in lijn liggen met de waarde die je biedt.
• Onderhandel betere aankoopprijzen: ga in gesprek met je leveranciers om scherpere prijzen te onderhandelen. Of zoek naar nieuwe leveranciers die tegen lagere kosten kunnen leveren.
• Verlaag je verbruikskosten: kijk naar verspilling in je bedrijf en probeer die te verminderen. Een goed voorraadbeheer is goud waard.

Het beste resultaat krijg je als je al deze punten tegelijk aanpakt. Dan groei je driedubbel zo snel en boek je “winst” op meerdere fronten. Veel succes! 🙌

Leer omgekeerd rekenen (gratis masterclass)

Ken je onze GRATIS masterclass on demand al? Jouw ideale omzet in 10 stappen

Op 1,5u leer ik je rekenen van winst naar omzet, in 10 simpele stappen. Zodat je geen financiële kater meer oploopt en/of met een gerust hart kunt groeien.

Zie ik je zo?