Van eenmanszaak naar vennootschap: wat, waarom en hoe?

Van eenmanszaak naar vennootschap: wat, waarom en hoe?

Van eenmanszaak naar vennootschap, zou dat geen goeie move zijn? Je zit er al een tijdje op te ‘sjieken’ en hebt al links en rechts om advies gevraagd. Maar nu wil je alles eens deftig op een rijtje zetten.

Wat zijn de voor- en nadelen van een eenmanszaak vs. een vennootschap? Wanneer moet je dan omschakelen en hoe doe je dat op een vlotte manier, zonder je toekomst te hypothekeren?

Je leest het allemaal in deze kennisblog, terwijl wij al klinken op je volgende stap in het ondernemerschap (wat die ook mag zijn). 🥂

Eenmanszaak vs. vennootschap

Een eenmanszaak (EMZ) is de snelste en simpelste manier om een zaak te beginnen als ondernemer. Jij bent je bedrijf en je bedrijf, dat ben jij. Jij alleen bent de baas. Dat wil ook zeggen dat jij alleen als persoon verantwoordelijk bent voor je bedrijf.

Een vennootschap is een ondernemingsvorm die losstaat van je persoon. Je zaak vormt een aparte rechtspersoon met een eigen identiteit, rechten en plichten. Geld uit je vennootschap kan je bijvoorbeeld niet zomaar naar je privérekening overzetten.

Om te weten op welk moment je best van een eenmanszaak naar een vennootschap overstapt, gaan we eerst nog wat dieper in op de voor- en nadelen van beide vormen.

Believe me: in mijn 30-jarige carrière heb ik maar heel weinig faillissementen gezien waarbij de ondernemer privé mee de dieperik werd ingesleurd. Die schrik zit er goed in bij de Vlaming, maar is echt niet nodig.

Voor- en nadelen van een eenmanszaak?

Eenmanszaak: voordelen

  • Een eenmanszaak is een uiterst soepele vorm om te ondernemen. Je bent snel opgestart en je kan er ook snel mee stoppen, als ondernemen toch niet echt je ding blijkt.
  • Op administratief vlak heb je minder wettelijke verplichtingen dan bij een vennootschap. Zo hoef je al niet te passeren bij de notaris voor een authentieke akte.
  • Er is ook minder werk aan je boekhouding, waardoor het je boekhouder minder tijd kost en jou minder geld. Of je doet je boekhouding zelf, op voorwaarde dat je weet hoe het moet.

Eenmanszaak: nadelen

  • Het grootste nadeel bij een eenmanszaak is de onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid. Dwz: als je zaak kopje onder gaat, dreig je ook veel van je privébezit te verliezen.
  • Als eenmanszaak word je persoonlijk belast op je opbrengsten min je kosten. Alles wat je overhoudt, is van jou. In België hebben we progressieve belastingen, waarbij de belastingen stijgen naarmate je meer verdient. Begin je goed te boeren als eenmanszaak? Dan kan je fiscaal de dupe worden van je eigen succes. Straks meer hierover.
  • Samenwerken met partners is op papier omslachtiger als je een eenmanszaak bent of blijft. Dan moet je continu aan elkaar factureren, wat jou én je boekhouder meer werk oplevert.

Enne … wat als je toch failliet gaat?

Vroeger kon je bij een faillissement je privéwoning kwijtraken, maar nu gelukkig niet meer. Dankzij de nieuwe faillissementswet van 1 mei 2018 ben je als eenmanszaak iets beter beschermd bij pech of onheil.

Daarbij voeg ik graag mijn ervaring toe als boekhouder en financieel expert. In mijn 30-jarige carrière heb ik maar heel weinig faillissementen gezien waarbij de ondernemer privé mee de dieperik werd ingesleurd.

Die schrik zit er blijkbaar goed in bij de Vlaming, maar is echt niet nodig. Zolang je maar weet waarmee je bezig bent, natuurlijk. Laat je je ook bijstaan door experten? Laat deze angst dan vooral geen breekpunt zijn om als eenmanszaak te starten of verder te doen.

💡 Neem een verzekering beroepsaansprakelijkheid

Een foute beslissing, een onoplettendheid, een beroepsfout, … Missen is menselijk. Als je tijdens de uitvoering van je job ongewild schade toebrengt aan derden, kunnen de financiële gevolgen catastrofaal zijn voor je eenmanszaak. Een degelijke beroepsaansprakelijkheidsverzekering dekt dat risico alvast af. Wat mij betreft een must voor elke zelfstandige.

Voor- en nadelen van vennootschap

Voor- en nadelen van een vennootschap?

Vennootschap: voordelen

  • Het grootste voordeel van een vennootschap is dat je de financiële risico’s gaat beperken, omdat je privébezit gescheiden blijft van je onderneming. Dat is de zogenaamde “beperkte aansprakelijkheid”.

    ☝️ Al geeft dit wel een beetje een vals gevoel van bescherming, vind ik. Want alles wat in je vennootschap zit, komt uiteindelijk wel in de pot (of put) van het faillissement terecht. Heb je bijvoorbeeld een hangar in je vennootschap zitten, dan ben je die ook kwijt.
  • In een vennootschap kan je je loon fiscaal slim sturen. Jij beslist zelf hoeveel loon je jezelf uitkeert (en dus hoezeer je persoonlijk belast wordt). De rest van je winst blijft netjes in je vennootschap, waarop lagere belastingtarieven gelden. Straks gaan we hier concreet op in.
  • Is het de bedoeling om je onderneming te starten of op termijn uit te bouwen met meerdere mensen? Dan werk je gemakkelijker en veiliger samen in een vennootschap als partners.

Vennootschap: nadelen

  • Een vennootschap oprichten vraagt meer tijd en wettelijke verplichtingen. Kortom, meer rondlopen bij allerhande partijen voor je echt van start kunt gaan.
  • Daardoor liggen de opstartkosten ook hoger, zowel bij de boekhouder als de notaris. En als je je vennootschap wil opdoeken, heb je een revisor nodig.
  • Als vennootschap ben je verplicht om een dubbele boekhouding bij te houden. Dit vraagt van je boekhouder meer tijd, dus komt dit ook duurder uit. Anderzijds heb je zo wel extra controle op al je opbrengsten en kosten, want geen enkele factuur gaat nog verloren.

Wanneer overschakelen van eenmanszaak naar vennootschap?

Er zijn drie goede redenen om over te schakelen van eenmanszaak naar vennootschap:

1. Je boert té goed als EMZ

Dit is meteen ook de grootste reden. Op het moment dat je als eenmanszaak mooie winsten draait en je persoonlijke belastingen swingen de pan uit, dan loont het zeker om over te schakelen naar een vennootschap.

Concreet:

  • Als je met je eenmanszaak meer dan 48.000 euro belastbare winst binnenhaalt, betaal je daar 20,5% sociale lasten op, plus 50% belastingen en gemeentetaks. Stel je voor: aan iedere 1.000 euro winst houd je nog amper 350 euro loon over. Auw.

  • Als vennootschap betaal je slechts 20 à 25% belastingen op je winsten. Mits een slimme fiscale optimalisatie kan je nog eens 15% van dat bedrag naar je toetrekken, zodat je uiteindelijk 35% à 40% van je winst voor jezelf mag houden.

2. Je wil groeien als EMZ

Sta je voor een doorstart met ambitieuze plannen? Groeien doe je meestal niet alleen, maar in samenwerking met anderen. Dan is overstappen naar een vennootschap veel interessanter.

Bekijk eerst goed hoe je deze doorstart precies wil vormgeven, bereken welke winsten je beoogt en met hoeveel partners je jouw vennootschap samen wil besturen.

💡 Werken met personeel? Kan ook als EMZ!

Als je wil werken met personeel, hoef je niet per definitie over te schakelen naar een vennootschap. Je kan ook perfect een eenmanszaak blijven. Anderzijds is het waarschijnlijk wel jouw bedoeling om te groeien? Dan komt dit op termijn toch vaak neer op een omschakeling.

3. Je wil toch op veilig spelen

Sommige ondernemers willen toch hun persoonlijke aansprakelijkheid afgedekt zien. Alle begrip daarvoor. In sommige sectoren (vb. aannemerssector) zijn de risico’s dan ook groter.

Als je met grote financiële verplichtingen werkt of projecten uitvoert waar een hoge aansprakelijkheid mee gemoeid is, dan is omschakelen naar een vennootschap zeker een goed idee.

Welke vennootschapsvorm kies je best?

Welke vennootschapsvorm kies je best?

Goed. Je hebt beslist om van een eenmanszaak naar een vennootschap over te schakelen. Dan rijst de volgende vraag: welke vennootschapsvorm kies je?

Dat hangt dan weer af van wat voor jou cruciaal is: ga je voor maximale bescherming, fiscale optimalisatie of een structuur die investeringen en (inter)nationale groei vergemakkelijkt?

De BV

De BV of Besloten Vennootschap is ideaal voor kmo’s, familiebedrijven en zelfs solo-ondernemers. Want ook als je alleen blijft werken, kan je een BV oprichten. De BV is een populaire keuze, zowel voor starters als groeiers.

De VOF & CommV

De VOF (Vennootschap onder firma) en CommV (Commanditaire vennootschap) zijn alleen maar mogelijk als je met meerdere vennoten bent. Beide vormen bieden de fiscale voordelen van een BV, maar jullie privévermogens blijven kwetsbaar, zoals bij een EMZ.

Wat is het verschil?

  • VOF: alle vennoten zijn hoofdelijk en onbeperkt aansprakelijk.
  • CommV: hier heb je stille vennoten (investeerders) en werkende vennoten. Alleen die laatste dragen aansprakelijkheid.

💰 Voorbeeld: je hebt een VOF samen met een vennoot en je zaak gaat overkop met 50.000 euro schulden. Dan kan een schuldeiser dat volledige bedrag bij jou óf je vennoot komen opeisen voor de volle 100%. Bij een CommV kan dat enkel bij de werkende vennoot.

De NV

De NV of Naamloze Vennootschap is een zware vennootschapsvorm, vooral bedoeld voor grote spelers met aanzienlijke investerings- en kapitaalbehoeften. Denk aan beursgenoteerde bedrijven of ondernemingen met veel aandeelhouders.

💡 Stopzettingsmeerwaarden eenmanszaak naar vennootschap?

Als je overschakelt van eenmanszaak naar vennootschap, wordt alles wat in je EMZ zit “verkocht” aan de vennootschap. Klinkt goed? Je wil natuurlijk een degelijke prijs voor je opgebouwde activa.

Maar opgelet: alles wat hoger ligt dan de boekwaarde wordt belast als een zogenaamde stopzettingsmeerwaarde. En die belastingen kunnen een flinke hap uit je winst nemen.

Het is aan je boekhouder om de ideale balans te vinden tussen een faire verkoopprijs en een beheersbare belastingdruk.

Stappenplan overgang eenmanszaak naar vennootschap

Van eenmanszaak naar vennootschap? Dit lijkt misschien een grote stap, maar met een helder stappenplan en de juiste begeleiding is het perfect haalbaar.

1. Start bij je boekhouder

Je boekhouder is je eerste aanspreekpunt. Hij of zij begeleidt je door het hele proces en zorgt voor de administratieve formaliteiten.

2. Maak een financieel plan op

Enkel de vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid zijn verplicht een financieel plan voor te leggen.

Maar wat mij betreft is het noodzakelijk voor elk type vennootschapsvorm en ook geen overbodige luxe bij de oprichting van een eenmanszaak.

Want het helpt je om je omzetcijfer en kosten in kaart te brengen en geeft inzicht in de financiële haalbaarheid van je bedrijf.

3. Open een zakelijke rekening

Als ondernemer heb je een aparte bankrekening nodig op naam van je vennootschap. Dit is een wettelijke vereiste en maakt ook de financiële administratie een stuk overzichtelijker.

4. Laat de statuten opstellen

De statuten zijn de juridische ruggengraat van je vennootschap. Bij een BV worden de statuten opgesteld door de notaris. Bij een VOF of CommV kan je boekhouder dit voor je regelen.

5. Laat je vennootschap registreren

De notaris (of boekhouder) zal het uittreksel van de oprichtingsakte neerleggen bij de griffie van de ondernemingsrechtbank.

Die zal de akte laten publiceren in het Belgisch Staatsblad en je onderneming inschrijven in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO).

Zodra je jouw ondernemingsnummer – gelijk aan je BTW-nummer – krijgt doorgestuurd, is je vennootschap officieel operationeel.

Proficiat! 🍾

Wat kost het om van eenmanszaak naar BV, VOF, CommV te gaan?

Wat kost het om van EMZ naar BV / VOF / CommV te gaan?

Hoeveel het minimaal kost om over te schakelen van eenmanszaak (EMZ) naar een vennootschap, kunnen we vrij concreet schetsen:

 EMZ naar BVEMZ naar VOF / CommV
Kosten boekhouder
(financieel plan & begeleiding)
2.000 euro2.000 euro
Notariskosten
(statuten)
1.500 euro/
TOTAAL3.500 euro2.000 euro

Hoeveel startkapitaal vereist?

Je hebt altijd een zeker startkapitaal nodig, maar geen 18.550 euro meer (waarvan 6.200 euro daadwerkelijk volstort) zoals vroeger. Je boekhouder berekent hoeveel startkapitaal precies is vereist en neemt dat op in je financieel plan:

  • Voor een dienstenbedrijf met weinig risico is een startkapitaal van 3.500 euro zeer waarschijnlijk voldoende.
  • Voor een bedrijf met bijv. een machinepark of hoge risico’s zal het startkapitaal hoger liggen.

Jouw financieel plan is superbelangrijk naar aansprakelijkheid toe. Niet alleen voor jou als ondernemer, maar ook voor je boekhouder. Wist je dat die hoofdelijk aansprakelijk kan gesteld worden als je binnen de 3 jaar na oprichting alsnog failliet gaat? Deze aansprakelijkheid is gebaseerd op de schending van de adviesplicht van de accountant.

Jouw financieel plan opmaken is dus allesbehalve copy-pastewerk. Je boekhouder is verplicht dat stevig te onderbouwen, om aan te tonen dat je vennootschap aan alle verplichtingen kan voldoen.

Waar komt je startkapitaal vandaan?

Je kunt dit startkapitaal op verschillende manieren verzamelen:

  • Je eenmanszaak: in de meeste gevallen staat het benodigde bedrag al op de rekening van je eenmanszaak.
  • Privébijdrage: heb je meer nodig? Dan kun je ook privégeld gebruiken om het verschil te dekken.

Heb je jouw startkapitaal bij elkaar, dan stort je dat bedrag op de nieuwe rekening van je vennootschap. Zodra de akte is gepubliceerd en je vennootschap officieel is ingeschreven, kun je met dit geld aan de slag.

💡 Startkapitaal lenen bij de bank? Nee!

Banken kennen nooit een lening toe voor startkapitaal. Het gedachtengoed hierachter is simpel: als je iets wil oprichten, dan moet je dat kunnen met eigen middelen. Anders neem je al een veel te groot risico van bij het begin. Privé kan je natuurlijk wel gaan lenen …

Maar is een vennootschap al die extra kosten waard?

Wat ik hoor bij klanten is dat de extra kosten die een vennootschap met zich meebrengt vaak nog een obstakel is om de uiteindelijke stap te zetten.

Denk maar aan de duurdere boekhoudkosten. Terwijl dit zeer normaal is, omdat er ook meer werk achter zit. Maar op het einde van de rit verdien jij er ook meer aan. Dat is nu net de clou!

Niet overtuigd? Wacht, ik voeg graag de daad bij het woord en maak hieronder de berekening: wat houd je over na belastingen in een eenmanszaak vs. in een vennootschap?

Berekening eenmanszaak

screenshot berekening nettoloon EMZ

In deze simulatie stelt elke kolom een mogelijk scenario voor. Daarbij vertrekken we telkens van een bepaalde winst voor belasting: 25.000 euro, 50.000 euro, 75.000 euro, enzovoort.

In de rijen daarboven zie je hoeveel sociale verzekering en VAPZ daarvoor al in rekening werd gebracht. Daaronder zie je hoeveel personenbelasting je op deze winst moet betalen.

Uiteindelijk hou je een bepaald bedrag over na belastingen, je nettoloon als eenmanszaak.

💡 In het voorbeeld zie je hoe je uit 50.000 euro winst voor belastingen een nettoloon kunt halen van 2.750 euro per maand. Wil je 1.000 euro netto per maand meer overhouden? Dan heb je 25.000 euro méér winst voor belasting nodig en heb je ook al 5.000 euro meer sociale lasten betaald.

Berekening vennootschap

screenshot vennootschap: berekening netto na belastingen

Voor de simulatie bij een vennootschap vertrekken we van gelijke winsten bij de EMZ, nog vóór er SVZ, VAPZ of loon bestuurder werden afgetrokken (zie groene fluo).

Bij een vennootschap moeten we nu extra kosten in rekening brengen, klopt. Hoe meer je omzet, hoe meer kosten. Weet dat ik hier ruim gerekend heb.

Als bestuurder kunnen we onszelf nu een loon uitkeren. Eens we genoeg omzet draaien, plafonneren we dit loon op ongeveer 45.000 euro, all-in.

Zoals je in de tabel hieronder ziet, komt dit overeen met een netto maandloon van 2.083 euro. Met een slimme boekhouder krijg je dit eventueel nog wat omhoog. 😉

screenshot loon bestuurder vennootschap

💡 In die eerste kolom kunnen we geen loon van 45.000 euro weerhouden, want er is slechts 27.323,81 euro over. Dat is dan ook het maximumloon dat na aftrok van SVZ, VAPZ en belastingen op een nettoloon van 1.511,02 euro komt. Dit bedrag ligt lager dan bij de eenmanszaak, omdat we in de vennootschap net meer kosten te dragen hebben. Vandaar dat er genoeg winsten moeten zijn vooraleer we kunnen overschakelen dat het fiscaal voordelig blijft.

Terug nu naar de berekening van de vennootschap:

screenshot vennootschap verschil nettoloon per jaar

Na aftrok van loon bestuurder en vennootschapsbelastingen (20%) hou je netto na belastingen een bepaald bedrag over in je vennootschap (zie oranje fluo). Je ziet, in het eerste scenario hou je niks over, maar in de daaropvolgende scenario’s komt er wel een aardig centje in de pot terecht.

De bedoeling is nu dat we die overschot naar ons toetrekken door fiscale optimalisatietechnieken. Bijvoorbeeld door onszelf een dividend uit te keren aan (slechts) 15% roerende voorheffing.

Tel de uitkering van dat dividend op bij het nettoloon van de bestuurder en je bekomt het uiteindelijke nettoloon van de bestuurder.

Nu, wat is het verschil tussen het nettoloon van een EMZ en het nettoloon van een vennootschapsbestuurder na 1 jaar, 5 jaar of 10 jaar in al deze scenario’s? Zie blauwe fluo.

Conclusie

Wanneer je precies moet omschakelen van EMZ naar VEN, hangt af van hoeveel winst voor belastingen je hebt:

  • 25.000 – 50.000 euro: hier ben je beter af als eenmanszaak, omdat je nog te weinig omzet draait en je anders toch geen voordeel doet.
  • 50.000 euro: dit is het kantelmoment, waarbij de omschakeling van eenmanszaak naar vennootschap wel al iets oplevert. Hoe meer omzet je draait, hoe opportuner.
  • 75.000+ euro: hier ben je absoluut veel voordeliger af als vennootschap.

Nog vragen? Ik ben maar 1 mailtje verwijderd. Hoe dan ook: maak er een succesverhaal van! 💪

Jouw financieel masterplan - 1-op-1 coaching cool down level up

Leer omgekeerd rekenen
(gratis masterclass)

Ken je onze GRATIS masterclass on demand al? Jouw ideale omzet in 10 stappen!

Op 1,5u leer ik je rekenen van winst naar omzet, in 10 simpele stappen. Zodat je geen financiële kater meer oploopt en/of met een gerust hart kunt groeien.

Zie ik je zo?

KARIN BEECKMAN
Financieel expert

Karin runt al meer dan een kwarteeuw haar eigen boekhoudkantoor, met succes. Haar jarenlange ondernemerskennis en knowhow gebruikt ze graag om anderen te begeleiden en vooruit te helpen. Nee, zij is geen gewone accountant. Als financieel expert en mentor durft Karin ook de kansen en bedreigingen van het ondernemen uit te lichten. Haar aanpak is no-nonsense en gevaarlijk to-the-point.

Let’s connect: